Περιγραφή
Η νέα έκδοση της Astbooks με τίτλο «Πλοία αναψυχής & Τουριστικά ημερόπλοια 2024» αποτελεί ένα εύχρηστο εργαλείο στα χέρια των λογιστών, στη σύνθετη καθημερινότητα, ιδιαίτερα για τους συναδέλφους για τους οποίους ένα μεγάλο κομμάτι του όγκου εργασιών τους έχει να κάνει με αντίστοιχου είδους επιχειρήσεις και οντότητες. Στο βιβλίο αναλύεται η νομοθεσία που αφορά τα πλοία αναψυχής και τα τουριστικά ημερόπλοια, τόσο από την πλευρά του θεσμικού πλαισίου που τα διέπει (ν.4926/2022) αλλά και από την πλευρά της φορολογίας εισοδήματος (ΚΦΕ, φόροι-τέλη κ.ά), του ΦΠΑ (Κώδικας ΦΠΑ), της λογιστικής παρακολούθησης (ΕΛΠ), της ηλεκτρονικής διαβίβασης πληροφοριών (myDATA) καθώς και της ασφαλιστικής και εργατικής νομοθεσίας. Η παρούσα έκδοση αποτελείται από επτά (7) Κεφάλαια και συγκεκριμένα:
Κεφάλαιο 1: Πλοία Αναψυχής & Τουριστικά Ημερόπλοια, το οποίο περιλαμβάνει θέματα σχετικά με: θεσμικό πλαίσιο, όροι – προϋποθέσεις για τη δραστηριοποίηση επαγγελματικών πλοίων αναψυχής και τουριστικών ημερόπλοιων αντίστοιχα, e-Μητρώο Πλοίων, Πιστοποιητικό Ελέγχου Ξένου Επαγγελματικού Πλοίου Αναψυχής (ΠΕΞΕΠΑ), Τέλος Πλοίων Αναψυχής και Ημερόπλοιων (ΤΕΠΑΗ) (eTEPAI), Τέλος Επαγγελματικού Πλοίου Αναψυχής, σύμφωνα με το Δίκαιο Άλλης Χώρας (ΤΕΠΑΔΑΧ), «e-Charter Permission», χρηστικό πίνακα με κυρώσεις – πρόστιμα που επιβάλλονται κατά περίπτωση
Κεφάλαιο 2: Ναυτιλιακή Εταιρεία Πλοίων Αναψυχής (ΝΕΠΑ), το οποίο περιλαμβάνει θέματα σχετικά με: έννοια – σκοπός ΝΕΠΑ, περιεχόμενο καταστατικού, λειτουργία ΔΣ και ΓΣ, αύξηση – μείωση κεφαλαίου, λύση – εκκαθάριση, μητρώο ΝΕΠΑ (e-ΝΕΠΑ), ποινικές κυρώσεις.
Επιπλέον, περιλαμβάνονται θέματα σχετικά με τις Εταιρείες Ιδιωτικών Πλοίων Αναψυχής (ΕΙΠΑ) και το μητρώο τους. Επίσης, στο Παράρτημα του κεφαλαίου αυτού περιλαμβάνονται υπόδειγμα καταστατικού σύστασης ΝΕΠΑ καθώς και υποδείγματα πρακτικών και αιτήσεων, το οποία ο αναγνώστης μπορεί να βρει σε επεξεργάσιμη μορφή (αρχείο word) στην ηλεκτρονική υπηρεσία της ASTbooks «ΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΑ-ΕΝΤΥΠΑ».
Κεφάλαιο 3: Φορολογία, στο οποίο παρουσιάζεται το νομοθετικό πλαίσιο των ΝΕΠΑ ως πλοιοκτήτριες εταιρείες, οι οποίες φορολογούνται σύμφωνα με τις διατάξεις του ν.27/1975 (φορολογία πλοίων), αλλά και οι διατάξεις του ΚΦΕ (ν.4172/2013) ο οποίος εφαρμόζεται για τη φορολογία εισοδήματος των ΝΕΠΑ οι οποίες διαχειρίζονται ή εκμεταλλεύονται πλοία αναψυχής που ανήκουν σε τρίτους (εκπιπτόμενες – μη εκπιπτόμενες δαπάνες, αποσβέσεις παγίων περιουσιακών στοιχείων, φορολογία του εισοδήματος που προκύπτει στην αλλοδαπή, προβλέψεις κ.λπ.). Ακόμη, περιλαμβάνονται διατάξεις σχετικά με τα τεκμήρια ιδιωτικών σκαφών αναψυχής και τον ΕΦΚ.
Κεφάλαιο 4: ΦΠΑ στο οποίο παρουσιάζονται αρχικά οι βασικότερες υποχρεώσεις που προκύπτουν από τον Κώδικα του ΦΠΑ (ν.2859/2000) όπως: καταβολή φόρου, Intrastat, δικαίωμα έκπτωσης, διακανονισμός παγίων, επαγγελματικές μισθώσεις, εκπτώσεις λόγω τζίρου ενώ στη συνέχεια αναλύονται ιδιαίτερα ζητήματα για τη φορολογική μεταχείριση από πλευράς ΦΠΑ των ΝΕΠΑ (θαλάσσια ταξί, απαλλαγές, θαλάσσια περιηγητικά ταξίδια κ.λπ.)
Κεφάλαιο 5: Τήρηση βιβλίων – Έκδοση Στοιχείων – myDATA, όπου αναφέρονται οι κυριότερες υποχρεώσεις που προκύπτουν από την εφαρμογή των Ελληνικών Λογιστικών προτύπων (ΕΛΠ) σύμφωνα με το ν.4308/2014, όσον αφορά στην τήρηση βιβλίων, τη διάθεση κερδών και την έκδοση στοιχείων. Στη συνέχεια παρουσιάζονται ειδικά ζητήματα για την τήρηση βιβλίων των ΝΕΠΑ, την έκδοση εισιτηρίων πλοίων, την αυτοπαράδοση σκάφους κ.ά., ενώ παρατίθενται αναλυτικές οδηγίες για τη διαβίβαση στα myDATA των ακτοπλοϊκών εισιτηρίων.
Κεφάλαιο 6: ΕΦΚΑ, όπου αναφέρονται οι γενικές διατάξεις του ΕΦΚΑ αναφορικά με την ασφάλιση μισθωτών, αυτοαπασχολούμενων, μελών ΔΣ εταιρειών, αλλά και για την παράλληλη ασφάλιση ενώ ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στις ασφαλιστικές εισφορές των ναυτικών
Κεφάλαιο 7: Εργατικά – ΣΣΕ, όπου παρουσιάζονται οι γενικές διατάξεις των νόμων που αφορούν στις συλλογικές συμβάσεις εργασίας (ΣΣΕ), η ΕΓΣΣΕ, καθώς και ειδικότερες διατάξεις, συμβάσεις κ.λπ. που σχετίζονται με τους όρους απασχόλησης και αμοιβής:
- Πληρωμάτων Επαγγελματικών Τουριστικών Σκαφών του ν.4926/2022
- Πλοιάρχων Μεσογειακών και Τουριστικών Επιβατηγών Πλοίων
- Πληρωμάτων Μεσογειακών και Τουριστικών Επιβατηγών Πλοίων
- Πληρωμάτων ακτοπλοϊκών επιβατηγών πλοίων
Τέλος, με την αγορά του βιβλίου παρέχεται δωρεάν πρόσβαση στην ηλεκτρονική υπηρεσία της Astbooks «Καταστατικά-έντυπα», όπου ο αναγνώστης μπορεί να βρει σε επεξεργάσιμη μορφή (αρχείο word) μία σειρά προτύπων καταστατικών και αποφάσεων ΔΣ και ΓΣ.
Επιστημονική Ομάδα ASTbooks
ISBN: 978-618-209-080-0
Σελ.904
Λεπτομέρειες
3.2.4.2 Παραδείγματα υπολογισμού φόρου πλοίων
Παράδειγμα 1:
Τουριστικό πλοίο 400 κόρων ολικής χωρητικότητας (ΚΟΧ) ναυπηγούμενο εξολοκλήρου στην Ελλάδα και τιθέμενο στην ελληνική σημαία στις 30.6.2013 έχει δρομολογηθεί σε τακτικές γραμμές μεταξύ ελληνικών και λιμένων αλλοδαπής.
Για το πλοίο αυτό δεν βεβαιώνεται φόρος για τα φορολογικά έτη (έτη εκμετάλλευσης) μέχρι και το έτος 2025, δεδομένου ότι απαλλάσσεται του φόρου μέχρι συμπληρώσεως 12 ετών με βάση την παρ.5 του άρθρου 13 του ν.27/1975. Η βεβαίωση του φόρου ξεκινά από το έτος 2027 και μετά και αφορά στα φορολογικά έτη 2026 και μετά αντίστοιχα.
Παράδειγμα 2:
Τουριστικό πλοίο αναψυχής 400 κόρων ολικής χωρητικότητας (ΚΟΧ). Για το φορολογικό έτος 2023 (φορολογική περίοδος 1.1.2023 – 31.12.2023) ο υπολογισμός του φόρου θα γίνει ως εξής:
Προσδιορισμός του φόρου με βάση τη σχετική κλίμακα |
ΚΟΧ πλοίου |
Φορολογικός συντελεστής σε ευρώ ανά ΚΟΧ |
Φόρος κλίμακας σε ευρώ |
20 |
0,90 |
18 |
30 |
1,05 |
31,5 |
50 |
1,14 |
57 |
300 |
1,20 |
360 |
Σύνολο φόρου βάση κλίμακας |
466,50 |
Ο φόρος με βάση την κλίμακα της παρ.1 είναι 466,50 €.
Προσαύξηση φόρου βάσει της παρ.2 του άρθρου 12 του ν.27/1975 |
Είδος πλοίου |
Συντελεστής προσαύξησης |
Επί ποσού φόρου |
Ετήσιος φόρος σε ευρώ |
Επαγγελματικά αναψυχής, Τουριστικά ημερόπλοια, Ιδιωτικά αναψυχής |
5 |
466,50 |
2.332,50 |
Ο φόρος με βάση τον συντελεστή προσαύξησης της παρ. 2 καθορίζεται σε 2.332,50 €.
Παράδειγμα 3:
Τουριστικό πλοίο αναψυχής 300 ΚΟΧ που νηολογήθηκε την 1.5.2023. Στο έτος 2024 η αρμόδια ΔΟΥ θα βεβαιώσει τον φόρο χωρητικότητας του πλοίου για την φορολογική περίοδο από 1.5.2023 έως 31.12.2023 (ήτοι για 245 ημέρες)
Για το φορολογικό έτος 2023 ο υπολογισμός του φόρου θα γίνει ως εξής:
Προσδιορισμός του φόρου με βάση τη σχετική κλίμακα |
ΚΟΧ πλοίου |
Φορολογικός συντελεστής σε ευρώ ανά ΚΟΧ |
Φόρος κλίμακας σε ευρώ |
20 |
0,90 |
18 |
30 |
1,05 |
31,5 |
50 |
1,14 |
57 |
300 |
1,20 |
360 |
Σύνολο φόρου βάση κλίμακας |
466,5 |
Ο φόρος με βάση την κλίμακα της παρ.1 είναι 466,5 € ποσό που αφορά σε όλο το έτος δηλαδή για 365 ημέρες.
Προσαύξηση φόρου βάσει της παρ.2 του άρθρου 12 του ν.27/1975 |
Είδος πλοίου |
Συντελεστής προσαύξησης |
Επί ποσού φόρου |
Ετήσιος φόρος σε ευρώ |
Επαγγελματικά αναψυχής, Τουριστικά ημερόπλοια, Ιδιωτικά αναψυχής |
5 |
466,50 |
2.332,50 |
Ο φόρος με βάση τον συντελεστή προσαύξησης της παρ. 2 είναι 2.332,50 €.
Υπολογισμός φόρου σε περίπτωση έναρξης ή διακοπής εκμετάλλευσης του πλοίου με βάση τις ημέρες εκμετάλλευσης
Ο φόρος με βάση τις ημέρες εκμετάλλευσης του πλοίου διαμορφώνεται στα 1.565,65 €, ο οποίος βεβαιώνεται από την ΔΟΥ στον πλοιοκτήτη του πλοίου.
Μετά την κοινοποίηση της πράξης διοικητικού προσδιορισμού του φόρου ο υπόχρεος υποβάλει εμπρόθεσμα αίτηση αργίας για χρονικό διάστημα από 20.7.2023 έως 25.9.2023 (ήτοι 68 ημέρες). Οπότε η ΔΟΥ εκδίδει πράξη επανυπολογισμού του φόρου ως εξής:
Ημέρες πραγματικής εκμετάλλευσης = Ημέρες φορολογικής περιόδου – ημέρες αργίας = 245 – 68 = 177
Άρα, ο τελικός φόρος του πλοίου για το φορολογικό έτος 2021 μετά τη μείωση λόγω αργίας γίνεται 1.131,10 €.
Παράδειγμα 4:
Τουριστικό ημερόπλοιο 162 ΚΟΧ. Για το φορολογικό έτος 2023 (φορολογική περίοδος 1.1.2023 – 31.12.2023) ο υπολογισμός του φόρου θα γίνει ως εξής:
Προσδιορισμός του φόρου με βάση τη σχετική κλίμακα |
ΚΟΧ πλοίου |
Φορολογικός συντελεστής σε ευρώ ανά ΚΟΧ |
Φόρος κλίμακας σε ευρώ |
20 |
0,90 |
18 |
30 |
1,05 |
31,5 |
50 |
1,14 |
57 |
62 |
1,20 |
74,4 |
Σύνολο φόρου βάση κλίμακας |
180,90 |
Ο φόρος με βάση την κλίμακα της παρ.1 είναι 180,90 € δηλαδή ποσό μικρότερο από 200 € οπότε η αρμόδια ΔΟΥ θα υπολογίσει το ελάχιστο ποσό φόρου των 200 €.
Προσαύξηση φόρου βάσει της παρ.2 του άρθρου 12 του ν.27/1975 |
Είδος πλοίου |
Συντελεστής προσαύξησης |
Επί ποσού φόρου |
Ετήσιος φόρος σε ευρώ |
Επαγγελματικά αναψυχής, Τουριστικά ημερόπλοια, Ιδιωτικά αναψυχής |
5 |
200 |
1.000 |
Άρα ο φόρος για βεβαίωση γίνεται 1.000 € μετά την προσαύξηση με βάση τον συντελεστή της παρ. 2.
3.2.5 Φορολογία επαγγελματικών πλοίων αναψυχής και ημερόπλοιων με σημαία ΕΕ και ΕΟΧ, πλην της ελληνικής σημαίας
Όπως έχει ήδη αναφερθεί[1] τα επαγγελματικά πλοία αναψυχής και τα ημερόπλοια με σημαία ΕΕ και ΕΟΧ, πλην της ελληνικής σημαίας του άρθρου 26α του ν.27/1975, φορολογούνται με βάση τους ΚΟΧ (tonnage tax) όπως και τα αντίστοιχα πλοία με ελληνική σημαία. Με την ΠΟΛ.1263/2015 έχει επισημανθεί ότι τα πλοία που υπάγονται στο άρθρο 26α σε καμία περίπτωση, δεν πρέπει να συγχέονται με τα πλοία εκείνα με ξένη σημαία (και συνεπώς και με σημαία ΕΕ και ΕΟΧ πλην της ελληνικής) που φορολογούνται με το άρθρο 26 του ν.27/1975. Τα πλοία του άρθρου 26 διαχειρίζονται αποκλειστικά από την Ελλάδα με εγκατεστημένα για το σκοπό αυτό γραφεία-υποκαταστήματα του άρθρου 25 του ιδίου νόμου.
Για την επιβολή του φόρου, τα επαγγελματικά πλοία αναψυχής καθώς και τα ημερόπλοια με σημαία ΕΕ και ΕΟΧ πλην της ελληνικής, ανεξαρτήτως ΚΟΧ, που δραστηριοποιούνται σύμφωνα με τα οριζόμενα στο ν.4922/2026, αποτελούν πλοία δεύτερης κατηγορίας του ν.27/1975 και φορολογούνται με την κλίμακα του άρθρου 12 του ιδίου νόμου σε συνδυασμό με τις διατάξεις του άρθρου 41 του ν.3182/2003.[2]
Προσοχή!
Οι απαλλαγές και οι μειώσεις του φόρου που προβλέπονται από τα άρθρα 12 και 13 του ν.27/1975 δεν ισχύουν για τα πλοία αυτά, σύμφωνα με το άρθρο 41 του ν.3182/2003.
Τέλος, για όλα τα παραπάνω πλοία του άρθρου αυτού έχουν εφαρμογή οι διατάξεις του άρθρου 5 σχετικά με τη μείωση του φόρου που προκύπτει λόγω αργίας των πλοίων αυτών.[3]
Οι προϋποθέσεις ύπαρξης αργίας και η αναγνώριση αυτής από την αρμόδια φορολογική αρχή είναι αντίστοιχες με αυτές που απαιτούνται στην περίπτωση αργίας πλοίων υπό ελληνική σημαία.
Με την παρ. 4 του άρθρου 26α του ν.27/1975 διευκρινίζεται κατ’ ανάλογο τρόπο του άρθρου 2 του ιδίου νόμου ότι με την καταβολή του φόρου χωρητικότητας των πλοίων με βάση τον Νόμο αυτό, εξαντλείται κάθε υποχρέωση των πλοιοκτητών ή των πλοιοκτητριών εταιρειών των πλοίων του άρθρου 26α από το φόρο εισοδήματος, επί των εισοδημάτων που αποκτώνται από τη δραστηριότητα αυτή. Η ίδια απαλλαγή από το φόρο εισοδήματος ισχύει για τους μετόχους ή εταίρους των ως άνω εταιρειών, μέχρι και φυσικού προσώπου, για το εισόδημα που αποκτούν με τη μορφή διανομής καθαρών κερδών ή μερισμάτων.
Ο φόρος πλοίων βαρύνει τους πλοιοκτήτες ή πλοιοκτήτριες εταιρείες, τους εγγεγραμμένους στο οικείο νηολόγιο κατά την πρώτη ημέρα κάθε ημερολογιακού έτους, ανεξάρτητα από την κατοικία ή τη διαμονή ή την έδρα αυτών στην ημεδαπή ή στην αλλοδαπή.
Από το συνδυασμό των διατάξεων του άρθρου 4 του ν.27/1975 και των άρθρων 8 και 49 του ΚΦΔ προκύπτει ότι, αλληλεγγύως υπόχρεος προς καταβολή του φόρου είναι και οποιοσδήποτε με εντολή του πλοιοκτήτη ή οποιασδήποτε Αρχής ή από οποιαδήποτε άλλη αιτία διαχειρίζεται το πλοίο και εισπράττει τους ναύλους, καθώς και ο κατά την παρούσα απόφαση προβλεπόμενος νόμιμος εκπρόσωπος και εγγυητής του πλοιοκτήτη, αποδεχθείς εγγράφως τον διορισμό του.
Σε περίπτωση εκούσιας μεταβίβασης της κυριότητας του πλοίου ο νέος πλοιοκτήτης τυγχάνει εξ ολοκλήρου υπόχρεος μαζί με τους κατά την μεταβίβαση υπόχρεους δικαιοπαρόχους του σε πληρωμή του φόρου που βαρύνει το πλοίο κατά το χρόνο της μεταβίβασης.
Τρόπος λειτουργίας των επιχειρήσεων εκμετάλλευσης πλοίων του άρθρου 26α του ν.27/1975:
Ο τρόπος δραστηριοποίησης στην Ελλάδα των επιχειρήσεων εκμετάλλευσης των πλοίων του άρθρου 26α υπό σημαία ΕΕ και ΕΟΧ πλην της ελληνικής, θα προσδιορίζεται από τις οικείες διατάξεις των ΣΑΔΦ που έχει συνάψει και εφαρμόζει η χώρα μας και πιο συγκεκριμένα από τα προβλεπόμενα σ’ αυτές, όσον αφορά την υποχρέωση των αλλοδαπών επιχειρήσεων για μόνιμη εγκατάσταση στην Ελλάδα. Στις ΣΑΔΦ, ως μόνιμη εγκατάσταση μιας επιχείρησης αναφέρονται ενδεικτικά ο τόπος διοίκησης, το υποκατάστημα, το γραφείο, κ.λπ. καθώς και η άσκηση της δραστηριότητας της επιχείρησης μέσω εξαρτημένου προσώπου.
Με βάση την προηγούμενη παράγραφο οι πλοιοκτήτες- πλοιοκτήτριες εταιρείες των πλοίων υπό σημαία ΕΕ και ΕΟΧ πλην της ελληνικής, εφόσον υποχρεούνται σε μόνιμη εγκατάσταση στην Ελλάδα, σύμφωνα με τη ΣΑΔΦ, μπορούν να επιλέξουν τη μορφή της μόνιμης εγκατάστασης στην Ελλάδα. Κατά συνέπεια μπορούν εκτός από την έδρα ή το γραφείο ή το υποκατάστημα, κ.λπ., στην Ελλάδα, να ασκήσουν την δραστηριότητα τους μέσω «εξαρτημένου προσώπου». Στην περίπτωση του εξαρτημένου προσώπου μπορούν να αναθέσουν τη διαχείριση των πλοίων τους από τη χώρα μας σε διαχειριστή – εγγυητή ή σε διαχειρίστρια-εγγυήτρια εταιρεία. Η ανάθεση αυτή της διαχείρισης των πλοίων από την Ελλάδα, γίνεται με συμβολαιογραφικό έγγραφο ή άλλο ίσης ισχύος έγγραφο μεταφρασμένο και θεωρημένο νομίμως από την αρμόδια Αρχή. Η παραπάνω ανάθεση της διαχείρισης συνοδεύεται απαραιτήτως με αντίστοιχη «δήλωση αποδοχής» της ανάθεσης διαχείρισης από τον διαχειριστή – εγγυητή ή τη διαχειρίστρια – εγγυήτρια εταιρεία. Η δήλωση αποδοχής υπέχει θέση «υπεύθυνης δήλωσης» του ν.1599/1986 για τα παραπάνω υπόχρεα πρόσωπα θεωρημένη νομίμως.
Τα παραπάνω έγγραφα ανάθεσης διαχείρισης και οι δηλώσεις αποδοχής αυτής προσκομίζονται στην αρμόδια ΔΟΥ για τη φορολογία του πλοίου. Τα παραπάνω ισχύουν για κάθε μεταβολή σχετικά με τον διαχειριστή – εγγυητή των πλοίων του άρθρου 26α.
Προς αποφυγή κάθε παρερμηνείας διευκρινίζουμε ότι η διαχειρίστρια του άρθρου αυτού είναι ιδιαίτερη επιχείρηση (τρίτο πρόσωπο). Επίσης η διαχειρίστρια αυτή φορολογείται για το εισόδημα της με βάση τις γενικές διατάξεις φορολογίας εισοδήματος, σαν επιχείρηση παροχής υπηρεσιών διαχείρισης πλοίων, καθώς μόνο η πλοιοκτήτρια εταιρεία φορολογείται με το φόρο πλοίων, (tonnage tax) για την εκμετάλλευση των πλοίων της στην Ελλάδα μέσω της παραπάνω διαχειρίστριας.
Στην περίπτωση κατά την οποία ο πλοιοκτήτης πλοίου με σημαία ΕΕ και ΕΟΧ πλην της ελληνικής, δεν επιλέξει τις παραπάνω μορφές μόνιμης εγκατάστασης στην Ελλάδα δηλαδή ή με την έδρα του, ή το γραφείο του ή το υποκατάστημα του, κ.λπ., ή να αναθέσει σε διαχειρίστρια εταιρεία τη διαχείριση των πλοίων από την Ελλάδα και επιλέξει να διορίσει κάποιο φυσικό πρόσωπο ως «νόμιμο εκπρόσωπο και εγγυητή του», ο διορισμός αυτός γίνεται με συμβολαιογραφικό έγγραφο (πληρεξούσιο) ή άλλο ίσης ισχύος έγγραφο μεταφρασμένο και θεωρημένο νομίμως από την αρμόδια Αρχή. Ο νόμιμος εκπρόσωπος και εγγυητής πρέπει να είναι φυσικό πρόσωπο φορολογικός κάτοικος Ελλάδας και οπωσδήποτε υπήκοος ΕΕ ή ΕΟΧ.
Η παραπάνω βεβαίωση ή η απόφαση διορισμού νόμιμου εκπροσώπου και εγγυητή, συνοδεύεται απαραιτήτως με αντίστοιχη «δήλωση αποδοχής» του διορισμού του νόμιμου εκπροσώπου και εγγυητή.
Τα παραπάνω έγγραφα διορισμού και οι δηλώσεις αποδοχής αυτών προσκομίζονται στην αρμόδια για τη φορολογία του πλοίου ΔΟΥ. Η δήλωση αποδοχής υπέχει θέση «υπεύθυνης δήλωσης» του ν.1599/1986 για τα εν λόγω υπόχρεα πρόσωπα. Τα παραπάνω ισχύουν για κάθε μεταβολή σχετικά με τον νόμιμο εκπρόσωπο-εγγυητή του πλοιοκτήτη.
Οι παραπάνω κατά το παρόν άρθρο και κατά περίπτωση διαχειριστές -εγγυητές ή διαχειρίστριες-εγγυήτριες εταιρείες και νόμιμοι εκπρόσωποι και εγγυητές των πλοιοκτητών, είναι αλληλέγγυα και εις ολόκληρο υπόχρεοι με τους πλοιοκτήτες (φυσικά ή νομικά πρόσωπα) για την καταβολή του φόρου χωρητικότητας των πλοίων και για οποιαδήποτε άλλη φορολογική υποχρέωση προκύψει από τη δραστηριότητα των πλοίων τους στην Ελλάδα. Την ευθύνη αυτή αναλαμβάνουν, γνωρίζοντας ότι δεν μπορούν να αποδεσμευτούν από αυτή, πριν το διορισμό νέου διαχειριστή-εγγυητή ή κατά περίπτωση νέου νόμιμου εκπροσώπου και εγγυητή και εφόσον αυτός αποδεχτεί το διορισμό του. Στην περίπτωση αυτή, ο παλαιός διαχειριστής-εγγυητής ή ο παλαιός νόμιμος εκπρόσωπος και εγγυητής ευθύνεται για την καταβολή του φόρου των πλοίων του άρθρου 26α και τις λοιπές φορολογικές υποχρεώσεις που αναλογούν στο χρονικό διάστημα μέχρι και την αποδοχή του διορισμού από το νέο διαχειριστή-εγγυητή, ή το νέο νόμιμο εκπρόσωπο και εγγυητή.
Σε περίπτωση που η διαχείριση του πλοίου γίνεται από περισσότερες της μίας διαχειρίστριες-εγγυήτριες εταιρείες οι οποίες είναι εγκατεστημένες στην Ελλάδα όλες αυτές οι διαχειρίστριες-εγγυήτριες εταιρείες θα ευθύνονται εις ολόκληρο για την καταβολή του φόρου του άρθρου 26α του ν.27/1975. Σε περίπτωση που η πλοιοκτήτρια εταιρεία αλλάξει τη διαχειρίστρια-εγγυήτρια εταιρεία στην οποία έχει αναθέσει τη διαχείριση πλοίου της με σημαία ΕΕ και ΕΟΧ πλην της ελληνικής, η διαχειρίστρια-εγγυήτρια εταιρεία ευθύνεται για την καταβολή του φόρου που αναλογεί στο χρονικό διάστημα κατά το οποίο ασκούσε τη διαχείριση του συγκεκριμένου πλοίου.
Όταν ο πλοιοκτήτης είναι νομικό πρόσωπο ή η διαχείριση των πλοίων από την Ελλάδα, γίνεται από νομικό πρόσωπο, για την καταβολή του φόρου χωρητικότητας των πλοίων και για τις λοιπές φορολογικές υποχρεώσεις, είναι αλληλέγγυα υπόχρεος με τα πρόσωπα αυτά και εις ολόκληρο, ο πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου, ο διευθύνων ή εντεταλμένος ή συμπράττων σύμβουλος, ο διαχειριστής, ο νόμιμος εκπρόσωπος και κάθε πρόσωπο εντολοδόχο για τη διοίκηση ή διαχείριση του πλοίου. Τα φυσικά πρόσωπα του προηγούμενου εδαφίου πρέπει να είναι φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδος και οπωσδήποτε υπήκοοι ΕΕ ή ΕΟΧ.
Όσον αφορά στην εκπλήρωση των υποχρεώσεων για τον ΦΠΑ, εφαρμογή έχουν οι διατάξεις του κώδικα ΦΠΑ, όπως ισχύουν.
Υποχρέωση υποβολής ετήσιων στοιχείων δραστηριότητας:
Για σκοπούς υπολογισμού του φόρου, οι πλοιοκτήτες φυσικά ή νομικά πρόσωπα με τη δραστηριοποίηση τους στην Ελλάδα αλλά και ετησίως εντός του Ιανουαρίου κάθε έτους, έχουν την υποχρέωση οι ίδιοι ή οι διαχειριστές-εγγυητές των πλοίων τους εφόσον η διαχείριση γίνεται από την Ελλάδα καθώς και οι νόμιμοι εκπρόσωποι και εγγυητές των πλοιοκτητών να υποβάλλουν «συγκεντρωτική δήλωση δραστηριότητας» στην αρμόδια για την φορολογία των πλοίων ΔΟΥ.
Στην δήλωση αυτή θα πρέπει να αναφέρονται αφενός τα ονόματα των πλοίων που εντάσσονται στο άρθρο 26α, η σημαία τους, το λιμάνι νηολόγησης αυτών, το ΔΔΣ, ο αριθμός ΙΜΟ, οι ΚΟΧ και η ηλικία αυτών και αφετέρου τα στοιχεία των πλοιοκτητών, τα στοιχεία των διαχειριστών-εγγυητών που διαχειρίζονται τα πλοία αυτά από την Ελλάδα και τα στοιχεία των νόμιμων εκπροσώπων και εγγυητών που εκπροσωπούν τους πλοιοκτήτες κατά την 1η Ιανουαρίου του ιδίου έτους όταν πρόκειται για πλοία πρώτης κατηγορίας του ν.27/1975 και κατά την 31η Δεκεμβρίου του προηγούμενου έτους, όταν πρόκειται για πλοία δεύτερης κατηγορίας του ιδίου Νόμου.
Σε περίπτωση που η διαχείριση πλοίου ανατίθεται σε άλλη διαχειρίστρια-εγγυήτρια εταιρεία ή διορίζεται άλλος νόμιμος εκπρόσωπος και εγγυητής των πλοιοκτητών μετά την 1η Ιανουαρίου κάθε έτους, υποβάλλεται συμπληρωματική – συγκεντρωτική δήλωση από τη νέα διαχειρίστρια-εγγυήτρια εταιρεία, ή τον νέο νόμιμο εκπρόσωπο και εγγυητή του πλοιοκτήτη, εντός μηνός από την ανάληψη της διαχείρισης ή της εκπροσώπησης. Όλες οι ανωτέρω συγκεντρωτικές δηλώσεις υπέχουν θέση υπεύθυνης δήλωσης του ν.1599/1986 για τα παραπάνω υπόχρεα πρόσωπα.
Εξαιρετικά, κατά την υποβολή των παραπάνω συγκεντρωτικών δηλώσεων του άρθρου αυτού για πρώτη φορά, θα συνυποβάλλονται τα εξής δικαιολογητικά:
- Τη βεβαίωση του οικείου ναυπηγείου για το χρόνο παράδοσης του πλοίου, έτοιμο για εμπορική εκμετάλλευση μεταφρασμένη και επικυρωμένη νομίμως. Σε περίπτωση αντικειμενικής αδυναμίας προσκόμισης της παραπάνω βεβαίωσης, η ηλικία του πλοίου θα προκύπτει από το έγγραφο εθνικότητας του οικείου νηολογίου.
- Το έγγραφο εθνικότητας για το όνομα, τη σημαία, τον λιμένα και τον αριθμό νηολόγησης, το ΔΔΣ, τον αριθμό ΙΜΟ, την ολική χωρητικότητα και την ηλικία των πλοίων που εκμεταλλεύονται στην Ελλάδα ή διαχειρίζονται ή εκπροσωπούνται από την Ελλάδα.
- Το συμβολαιογραφικό έγγραφο των πλοιοκτητών για την ανάθεση της διαχείρισης ή την εκπροσώπηση κατά περίπτωση μεταφρασμένο και θεωρημένο νομίμως από τις αρμόδιες Αρχές.
- Την υπεύθυνη δήλωση του νόμιμου εκπροσώπου της διαχειρίστριας – εγγυήτριας ή του νόμιμου εκπροσώπου και εγγυητή ότι αποδέχεται την ανάθεση της διαχείρισης ή της εκπροσώπησης αντίστοιχα, επικυρωμένης νομίμως.
- Το πιστοποιητικό της αρμόδιας ελληνικής ή προξενικής Αρχής ή σε περίπτωση έλλειψης αυτών, πιστοποιητικό από αλλοδαπή αρμόδια Αρχή (μεταφρασμένο δεόντως) του τόπου όπου ναυλοχεί το πλοίο, για την αργία αυτού, όπου συντρέχει περίπτωση. Σε περίπτωση έλλειψης όλων των παραπάνω Αρχών, αρκεί η προσκόμιση αντιγράφου του ημερολογίου του πλοίου, θεωρημένο δεόντως.
- Τη βεβαίωση της μελέτης υπολογισμού του πλοίου σε ΚΟΧ, η οποία εκδίδεται από τον Κλάδο Ελέγχου Εμπορικών Πλοίων του ΥΝΑ σύμφωνα με τη σχετική ΚΥΑ.
3.2.6 Κύριες και βοηθητικές δραστηριότητες θαλάσσιων μεταφορών τα έσοδα των οποίων είναι επιλέξιμα στον φόρο χωρητικότητας
Με την παρ. 1 του άρθρου 1 του ν.27/1975 ορίζεται ότι με τις διατάξεις του νόμου αυτού, επιβάλλεται φόρος και εισφορά στα υπό ελληνική σημαία πλοία. Με την παρ. 1 του άρθρου 2 του ίδιου νόμου ορίζεται ότι ο επιβαλλόμενος κατά τις διατάξεις του νόμου αυτού φόρος, εξαντλεί κάθε υποχρέωση του πλοιοκτήτη, καθώς και του μετόχου ή του εταίρου ημεδαπής ή αλλοδαπής εταιρείας, οποιουδήποτε τύπου από το φόρο εισοδήματος, όσον αφορά στα κέρδη τα οποία προκύπτουν από την εκμετάλλευση των πλοίων.
Τα πλοία με σημαία κράτους-μέλους της ΕΕ και του ΕΟΧ πλην της ελληνικής, όπως αυτά καθορίζονται με τις διατάξεις του άρθρου 26α του ν.27/1975, υπόκεινται και αυτά σε φόρο χωρητικότητας (tonnage tax) σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου αυτού.
Περαιτέρω, με την Α.1019/2023, έχουν καθοριστεί οι κύριες και βοηθητικές δραστηριότητες που είναι συνδεδεμένες με τις θαλάσσιες μεταφορές, τα έσοδα των οποίων είναι επιλέξιμα για τον φόρο χωρητικότητας του ν.27/1975. Ειδικότερα:
- Το ναυτιλιακό εισόδημα που αποκτάται από κύριες δραστηριότητες μιας ναυτιλιακής επιχείρησης και υπάγεται σε φόρο χωρητικότητας του ν.27/1975, αφορά στα ακόλουθα έσοδα:
α) Τα έσοδα από τη μεταφορά επιβατών ή φορτίου με πλοίο.
β) Τα έσοδα από τη μερική ή ολική εκμίσθωση πλοίου πλήρως εξοπλισμένου, επανδρωμένου και εφοδιασμένου από τον πλοιοκτήτη, για την μεταφορά επιβατών ή φορτίου.
γ) Τα έσοδα από συμμετοχή εταιρειών σε μια κοινοπραξία με σκοπό τη μεταφορά επιβατών ή φορτίου με πλοίο.
δ) Η υπεραξία από την πώληση πλοίου υπό τον όρο ότι αυτό είχε αποκτηθεί ενώ υπάγονταν στο φόρο χωρητικότητας και μετά την απόκτησή του το πλοίο χρησιμοποιήθηκε από την ναυτιλιακή εταιρεία σε γνήσιες ναυτιλιακές δραστηριότητες για σκοπούς θαλάσσιων μεταφορών.
Τα αναφερόμενα παραπάνω έχουν ανάλογη εφαρμογή και για τα έσοδα από πλοία που δραστηριοποιούνται εκτός από τις θαλάσσιες μεταφορές εμπορευμάτων και επιβατών και στα εξομοιωμένα πλοία, όπως αυτά που ειδικεύονται στην εξυπηρέτηση υπεράκτιων δραστηριοτήτων, συμπεριλαμβανομένης της μεταφοράς προσωπικού, υλικού και εξοπλισμού, ή στην εκτέλεση δραστηριοτήτων εγκατάστασης και συντήρησης και απαιτεί παρομοίως εξειδικευμένο προσωπικό, καθώς και για τα έσοδα από κάθε γνήσια ναυτιλιακή δραστηριότητα που αποτελεί θαλάσσια μεταφορά κατά την έννοια των κατευθυντήριων γραμμών για τις θαλάσσιες μεταφορές.
Τα έσοδα από την εκμίσθωση πλοίου ως γυμνού σε τρίτη ναυτιλιακή επιχείρηση δεν είναι επιλέξιμα σε φόρο χωρητικότητας για τον εκναυλωτή.
Τα έσοδα των εταιρειών χρηματοδοτικής μίσθωσης πλοίων από την εκμίσθωση αυτών δεν είναι επιλέξιμα σε φόρο χωρητικότητας
- Το ναυτιλιακό εισόδημα που αποκτάται από βοηθητικές δραστηριότητες από μια ναυτιλιακή επιχείρηση και υπάγεται σε φόρο χωρητικότητας του ν.27/1975, αφορά στα ακόλουθα έσοδα:
α) Τα έσοδα από την εκμίσθωση πλοίου ως γυμνού, σε τρίτη ναυτιλιακή επιχείρηση με την επιφύλαξη των προϋποθέσεων για την υπαγωγή στον φόρο χωρητικότητας των προσώπων που ανήκει η κυριότητα του πλοίου, όπως αυτές δύνανται να οριστούν από την κοινή απόφαση των υπουργών Οικονομικών και Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής κατ’ εξουσιοδότηση της παρ. 4α του άρθρου 26β του ν.27/1975.
β) Τα έσοδα από συμφωνίες ναύλωσης χώρου σε άλλο πλοίο (slot chartering arrangements).
γ) Τα έσοδα από πώληση εισιτηρίων που εκδίδονται από άλλες ναυτιλιακές επιχειρήσεις.
δ) Τα έσοδα από μίσθωση και βραχυχρόνια αποθήκευση εμπορευματοκιβωτίων της μετακίνησης εμπορευματοκιβωτίων εντός της περιοχής του λιμένα αμέσως πριν ή αμέσως μετά το ταξίδι από τον ίδιο τον πλοιοκτήτη ή από χρεώσεις κράτησης για καθυστερημένη επιστροφή εμπορευματοκιβωτίων.
ε) Τα έσοδα από παροχή υπηρεσιών σε άλλες ναυτιλιακές επιχειρήσεις από πλοιάρχους, μηχανικούς, προσωπικό IT, προσωπικό συντήρησης, χειριστές φορτίου, προσωπικό εστίασης, προσωπικό εξυπηρέτησης πελατών και άλλες συναφείς με τις παραπάνω θέσεις και ειδικότητες.
στ) Τα έσοδα από επενδύσεις, οι οποίες είναι απαραίτητες για την διασφάλιση της ομαλής δραστηριότητας εκμετάλλευσης των πλοίων.
[1] Βλ. θ.3.2
[2] Βλ. θ.3.2.
[3] Βλ. θ.3.2.3, 3.2.3.1.