Πρακτικός Οδηγός για τις Τουριστικές Επιχειρήσεις 2023

Λεπτομέρειες

2.Β.16.6 Φορολογητέα αξία μικτού πακέτου – Πράξεις που πραγματοποιούνται εντός και εκτός της Κοινότητας

Στην περίπτωση των μικτών πακέτων, δηλαδή όταν το πακέτο πρακτορείου ταξιδιών περιλαμβάνει πράξεις που πραγματοποιούνται εντός και εκτός της Κοινότητας, υπάρχει αντικειμενική δυσκολία στον τρόπο διαχωρισμού της μικτής αμοιβής που εμπεριέχει ΦΠΑ, γιατί αναλογεί σε πράξεις που γίνονται εντός της Κοινότητας και της μικτής αμοιβής που απαλλάσσεται από ΦΠΑ, γιατί αναλογεί σε πράξεις που γίνονται εκτός της Κοινότητας.

Λόγω της ιδιομορφίας που παρουσιάζει η λειτουργία ενός τέτοιου «πακέτου» και των αντικειμενικών δυσκολιών που αντιμετωπίζονται στην πράξη, όπως λ.χ. καθυστέρηση στην συγκέντρωση των στοιχείων κόστους, κόστος που προέρχεται από χώρες της Κοινότητας και από Τρίτες χώρες κ.α. και προκειμένου να απλοποιηθεί ο τρόπος υπολογισμού του μέρους της αμοιβής που υπάγεται σε ΦΠΑ και εκείνου που απαλλάσσεται, θα πρέπει, τα πρακτορεία ταξιδιών και οι εξομοιούμενες μ’ αυτά επιχειρήσεις τουριστικών περιηγήσεων, να προβαίνουν σε επιμερισμό της μικτής αμοιβής με βάση τα ποσοστά που προκύπτουν από τον προϋπολογισμό του κόστους που επιβαρύνει το κάθε μικτό πακέτο ξεχωριστά. Έτσι, σε κάθε φορολογική περίοδο, στην μικτή αμοιβή που προκύπτει, είτε θετική είτε αρνητική, στο συγκεκριμένο πακέτο εφαρμόζονται τα δύο ποσοστά που έχουν ήδη προσδιορισθεί με τη μέθοδο που αναλύεται παρακάτω.

Σημειώνεται ότι, τα ποσοστά αυτά θα χρησιμοποιούνται για την σύνταξη των περιοδικών εκκαθαρίσεων καθώς και για την απόδοση του φόρου που προκύπτει σε κάθε φορολογική περίοδο και θα οριστικοποιούνται στο τέλος της χρήσης με βάση τα συνολικά πραγματικά στοιχεία των «μικτών πακέτων», ενώ τυχόν διαφορές που θα προκύπτουν θα διακανονίζονται δήλωση ΦΠΑ που υποβάλλεται το αργότερο μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του τέταρτου μήνα από το τέλος της διαχειριστικής περιόδου.

Με την μέθοδο αυτή, επιτυγχάνεται απλούστευση του τρόπου διαχωρισμού της αμοιβής του πρακτορείου, που προσφέρει «μικτά πακέτα».

Για την εφαρμογή της μεθόδου αυτής τα πρακτορεία υποχρεούνται:

α) Να τηρούν ξεχωριστό φάκελο για κάθε μικτό πακέτο που προσφέρουν, στον οποίο θα διαφυλάσσουν:

• κάθε παραστατικό που έχει σχέση με το συγκεκριμένο μικτό πακέτο,
• τις συναφθείσες συμφωνίες με άλλους υποκείμενους στο φόρο που αναφέρονται στις τιμές, τις εκπτώσεις, κ.λπ.,
• σημείωμα σχετικά με τον υπολογισμό βάσει του οποίου προέκυψαν τα ποσοστά που εφαρμόσθηκαν για τον διαχωρισμό της μικτής αμοιβής,
• το αναλυτικό πρόγραμμα του ταξιδιού καθώς και κάθε άλλο αποδεικτικό στοιχείο που αφορά το συγκεκριμένο πακέτο.

β) Να παρακολουθούν σε ιδιαίτερους λογαριασμούς, το έσοδο και το κόστος για κάθε πακέτο ξεχωριστά.

γ) Να παρακολουθούν σε χωριστό λογαριασμό ΦΠΑ τον φόρο των μικτών πακέτων. Εξυπακούεται ότι, οι εγγραφές στον λογαριασμό αυτό θα γίνονται με βάση τα πραγματικά στοιχεία.

δ) Να χρησιμοποιούν μέχρι και δύο δεκαδικά ψηφία στα ποσοστά που εφαρμόζουν για τον διαχωρισμό της μικτής αμοιβής. Διευκρινίζεται ότι, το δεύτερο δεκαδικό ψηφίο στρογγυλοποιείται προς τα πάνω ή προς τα κάτω, εφόσον το τρίτο δεκαδικό ψηφίο είναι ίσο ή μεγαλύτερο από 5 ή μικρότερο από το 5 αντίστοιχα π.χ. το ποσοστό 44,458 θα γίνει 44,46 ενώ, το ποσοστό 62,744 θα γίνει 62,74.

Για την ευκολότερη εφαρμογή της μεθόδου αυτής, και την διευκόλυνση του ελέγχου, διευκρινίζονται τα εξής:

α) Τα ποσοστά που προκύπτουν για τον διαχωρισμό της μικτής αμοιβής ενός «πακέτου», είναι αποτέλεσμα των αριθμητικών δεδομένων του συγκεκριμένου πακέτου και σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τον διαχωρισμό μικτής αμοιβής άλλου «πακέτου».

β) Σε περίπτωση που, μετά την ολοκλήρωση του πακέτου, με την συγκέντρωση των πραγματικών στοιχείων εσόδου και κόστους, προκύψει έσοδο ή κόστος μεγαλύτερο ή μικρότερο, από αυτό που είχε ληφθεί υπόψη για τον υπολογισμό των ποσοστών, ανεξάρτητα αν η διαφορά αυτή διαφοροποιεί ή όχι τα ποσοστά βάσει των οποίων έγινε ο διαχωρισμός, το πρακτορείο ταξιδιών δεν θα προβεί σε καμία περίπτωση σε επανυπολογισμό των ποσοστών του συγκεκριμένου πακέτου κατά τη διάρκεια της χρήσης, δεδομένου ότι, με τα πραγματικά ποσοστά που θα προκύψουν στο τέλος της χρήσης ο διακανονισμός του φόρου θα γίνει με δήλωση ΦΠΑ που υποβάλλεται το αργότερο μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του τέταρτου μήνα από το τέλος της διαχειριστικής περιόδου.

γ) Στην περίπτωση που το πρακτορείο, για την πραγματοποίηση του πακέτου που προσφέρει, δέχεται υπηρεσία «μικτή», δηλαδή, υπηρεσία που του παρέχει ένα πρόσωπο, η οποία όμως πραγματοποιείται εντός και εκτός της Κοινότητας, εφόσον γι’ αυτή εκδίδεται ένα συνολικό στοιχείο δαπάνης, κριτήριο για την υπαγωγή τους στο κόστος από χώρες Κοινότητας ή από τρίτες χώρες, αποτελεί η έδρα του παρέχοντος την υπηρεσία αυτή.

δ) Ειδικά, για την υπηρεσία μεταφοράς που δέχεται ένα πρακτορείο ταξιδιών, της οποίας ένα μέρος εκτελείται σε χώρες Κοινότητας και το υπόλοιπο μέρος της σε τρίτες χώρες, ο διαχωρισμός του κόστους της μεταφοράς θα γίνεται προκειμένου για:

• Οδική Μεταφορά, βάσει των διανυκτερεύσεων, π.χ. ταξίδι – πακέτο «Ιταλία – Αυστρία – Ουγγαρία – Βουλγαρία» με σύνολο διανυκτερεύσεων 10, εκ των οποίων, 2 διανυκτερεύσεις στην Ιταλία, 2 στην Αυστρία, 3 στην Ουγγαρία και 3 στην Σερβία. Στην περίπτωση αυτή, το κόστος της μεταφοράς θα διαχωριστεί σύμφωνα με την αναλογία 7/10 (κόστος από Κοινότητα) και 3/10 (κόστος από τρίτες χώρες).
• Θαλάσσια μεταφορά, βάσει των λιμανιών προσέγγισης του πλοίου, π.χ. κατά την διάρκεια κρουαζιέρας, το πλοίο προσεγγίζει στα λιμάνια Θήρας, Μυκόνου, Ρόδου, Λεμεσού και Χάιφα. Το πρακτορείο θα κάνει τον διαχωρισμό του κόστους αυτού σύμφωνα με την αναλογία 4/5 (κόστος από Κοινότητα) και 1/5 (κόστος από τρίτες χώρες).
• Αεροπορική μεταφορά, βάσει της πραγματικής τιμής που ισχύει για κάθε τόπο προορισμού, π.χ. πακέτο που προσφέρει πρακτορείο, περιλαμβάνει αεροπορικό εισιτήριο Αθήνα – Ρώμη – Νέα Υόρκη – Ρώμη – Αθήνα. Για την αεροπορική αυτή μεταφορά το πρακτορείο επιβαρύνεται με κόστος 820,00 € κατ’ άτομο.
• Τότε, εάν σύμφωνα με τους Δημοσιευμένους Ναύλους (Published Fares) ή τις Ειδικές Συμφωνίες (Special Deals) το εισιτήριο για τη διαδρομή Αθήνα – Ρώμη – Αθήνα, κοστίζει για το πρακτορείο 300 ευρώ. κατ’ άτομο, ο διαχωρισμός του κόστους της μεταφοράς θα γίνει:
• κόστος από Κοινότητα: 300 ευρώ .
• κόστος από τρίτες χώρες: 530 ευρώ
• Σιδηροδρομική μεταφορά, βάση της χιλιομετρικής απόστασης, π.χ. ταξίδι – πακέτο «Γύρος Ανατολικής Ευρώπης με τρένο» που προσφέρει πρακτορείο ταξιδιών, έχει κόστος μεταφοράς για το πρακτορείο 3.000 ευρώ. Εάν το σύνολο των χιλιομέτρων για την πραγματοποίηση του ταξιδιού αυτού είναι 5.000 χλμ., εκ των οποίων 1.000 χλμ. διανύονται εντός κοινοτικού εδάφους, τότε ο διαχωρισμός του κόστους μεταφοράς για το ταξίδι αυτό θα γίνει σύμφωνα με την αναλογία, 1/5 (κόστος από Κοινότητα) και 4/5 (κόστος από τρίτες χώρες). Σημειώνουμε ότι, σ’ όλες τις προαναφερόμενες περιπτώσεις, το βάρος της απόδειξης του τρόπου υπολογισμού το έχει το πρακτορείο και οι εξομοιούμενες μ’ αυτό επιχειρήσεις περιήγησης.

Παράδειγμα:

Πρακτορείο προσφέρει ταξίδι – πακέτο «Γύρος Ιταλίας – Αυστρίας – Σερβία – Ελβετίας», από 10 μέχρι 25 Φεβρουαρίου με τιμή συμμετοχής 1.200,00 € κατ’ άτομο.

Ι. Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχει στη διάθεσή του υπολογίζει:

α) Έσοδα: 1 γκρουπ των 20 ατόμων x 1.200 = 24.000,00 €.

β) Κόστος (Σύμφωνα με την ανάλυση που ακολουθεί) = 17.000,00 €

γ) Μικτή αμοιβή: 24.000,00 – 17.000,00 = 7.000,00 € ευρώ.

 

Το κόστος αναλύεται ως εξής:

Είδος	Ποσό	Παρατηρήσεις
Μεταφορά με πούλμαν	4.000,00	Διανυκτερεύσεις: Ιταλία 4, Αυστρία 3, Ελβετία 2, Σερβία 3
Μεταφορά με πλοίο	1.500,00	Πάτρα – Αγκώνα & Μπάρι – Πάτρα
Ξενοδοχεία	5.500,00	Διανυκτ. σε Κράτη Ε.Ε. = 3.000,00 Σε Τρίτες Χώρες = 2.5000,00
Εστιατόρια	3.000,00	Σε κράτη Ε.Ε. = 2.000,00 Σε Τρίτες Χώρες = 1.000,00
Ξενάγηση	1.500,00	Για Ιταλία & Αυστρία = 1.000,00 Για Ελβετία και Σερβία=500,00
Επισκέψεις – διασκέδ.	1.500,00	Σε κράτη Ε.Ε. = 1.000,00 Σε Τρίτες Χώρες = 500,00

 

Ο διαχωρισμός του κόστους προκειμένου να βρεθούν τα ποσοστά θα γίνει ως εξής:

 

Κόστος από Κοινότητα:

Πούλμαν (4.000 x 7/12)	2.334,00
Πλοίο	1.500,00
Ξενοδοχεία	3.000,00
Εστιατόρια	2.000,00
Ξενάγηση	1.000,00
Επισκέψεις – Διασκέδαση	1.000,00
Σύνολο	10.834,00

 

Κόστος από Τρίτες Χώρες:

Πούλμαν (4.000 x 5/12)	1.667,00
Πλοίο	–
Ξενοδοχεία	2.500,00
Εστιατόρια	1.000,00
Ξενάγηση	500,00
Επισκέψεις – Διασκέδαση	500,00
Σύνολο	6.167,00

 

Άρα τα ποσοστά που προκύπτουν είναι:

10.834 x 100/17.000 = 64% & 6.167 x 100/17.000 = 36%

Εφαρμόζοντας τα ποσοστά αυτά η μικτή αμοιβή που προκύπτει με βάση τα προϋπολογιστικά στοιχεία για το συγκεκριμένο πακέτο αναλύεται ως εξής:

Μικτή αμοιβή 7.000,00 x 64% = 4.480,00 € (Φορ. Αξία = 3.613,00, ΦΠΑ = 867,10).

Μικτή αμοιβή 7.000,00 x 36% = 2.520,00 € (Καθαρή αξία χωρίς ΦΠΑ).

ΙΙ. Στη συνέχεια, το πρακτορείο για το συγκεκριμένο ταξίδι-πακέτο ενεργεί τις ακόλουθες πράξεις:

• Εκδίδει στοιχεία εσόδου, για τον Ιανουάριο αξίας 9.000,00 €, για τον Φεβρουάριο αξίας 7.000,00 €. και για τον Μάρτιο αξίας 8.000,00 €.
• Δέχεται στοιχεία κόστους (για την πραγματοποίηση του πακέτου), τον Ιανουάριο αξίας 3.000,00 €, τον Φεβρουάριο αξίας 5.000,00 €, τον Μάρτιο αξίας 6.000,00 €. και τον Απρίλιο αξίας 3.000,00 €.

Οι εγγραφές που θα κάνει στα βιβλία του είναι οι ακόλουθες (τα ποσά εντός παρενθέσεως είναι αρνητικά):

Μήνας	Έσοδα	Έξοδα	Μικτή αμοιβή
Ιανουάριος	9.000	3.000	6.000	x 64% = 3.840	Φορολογητέα αξία = 3.097
					ΦΠΑ = 743
				x 36% = 2.160	Απαλλασσόμενη αμοιβή
Φεβρουάριος	7.000	5.000	2.000	x 64% = 1.280	Φορολογητέα αξία = 1.032,26
					ΦΠΑ = 247,74
				x 36% = 720	Απαλλασσόμενη αμοιβή
Μάρτιος	8.000	6.000	2.000	x 64% = 1.280	Φορολογητέα αξία = 1.032,26
					ΦΠΑ = 247,74
				x 36% = 720	Απαλλασσόμενη αμοιβή
Απρίλιος	–	3.000	(3.000)	x 64% = (1.920)	Φορ. αξία = (1.548,40)
					ΦΠΑ = (371,60)
				x 36% = (1.080)	Απαλλασσόμενη αμοιβή
Σύνολο πακέτου	24.000	17.000	7.000		Φορ. αξία = 3.613,10
					ΦΠΑ = 866,90
					Απαλ. αξία = 2.520

Στα ποσά του παραδείγματος δεν υπάρχει καμία διαφοροποίηση, μεταξύ αυτών που προϋπολογίσθηκαν και των τελικών ποσών. Εάν όμως, τα στοιχεία του κόστους που θα δεχθεί το πρακτορείο τον Απρίλιο είναι 3.500 ευρώ., αντί των 3.000 ευρώ., δηλαδή είναι κατά 500 ευρώ επιπλέον του συνόλου των προϋπολογισθέντων, τότε το πρακτορείο δεν θα κάνει καμία αλλαγή στα ποσοστά που έχει προϋπολογίσει ενώ η εγγραφή που θα καταχωρήσει στα βιβλία του και τα σύνολα που προκύπτουν είναι τα ακόλουθα:

Μήνας	Έσοδα	Έξοδα	Μικτή                 αμοιβή
Απρίλιος	–	3.500	(3.500)	x 64% = (2.240)	Φορ. αξία = (1.806,45)
					ΦΠΑ = (433,55)
				x 36% = (1.260)	Απαλλασσόμενη αμοιβή
Σύνολο πακέτου	24.000	17.500	6.500		Φορ. αξία = 3.355,07
					ΦΠΑ = 804,93
					Απαλ. αξία = 2.340

 

Επισημαίνεται ότι, η διαφορά αυτή (δηλ. των 500€), θα ληφθεί υπόψη για τη διαμόρφωση των οριστικών ποσοστών κατά το κλείσιμο του έτους. Στα προηγούμενα έτη ο υπόψη διακανονισμός γινόταν με την συμπλήρωση της εκκαθαριστικής δήλωσης ΦΠΑ, η οποία όμως έχει πλέον καταργηθεί.

(σχετ. ΠΟΛ.1221/1995)

2.Β.16.7 Ειδικό καθεστώς πρακτορείων ταξιδιών – Περιορισμός δικαιώματος έκπτωσης

Οι διατάξεις της παρ. 4 του άρθρου 43 του Κώδικα ΦΠΑ ορίζουν ότι τα ποσά του φόρου με τα οποία επιβαρύνεται το πρακτορείο από άλλους υποκείμενους στο φόρο για την ενιαία υπηρεσία, δεν εκπίπτονται, ούτε επιστρέφονται.

Κατά συνέπεια, το πρακτορείο δεν μπορεί να εκπέσει τους φόρους που επιβάρυναν:

• τις δαπάνες μεταφοράς, στέγης, φαγητών, ποτών, διασκέδασης κ.λπ. που αναγράφονται στα τιμολόγια τα οποία έχουν εκδοθεί στο όνομά του από διάφορους υποκείμενους στο φόρο, ούτε
• την αμοιβή άλλου πρακτορείου που μεσολάβησε στην παροχή κάποιων από τις ανωτέρω υπηρεσίες.

Η μη έκπτωση των ανωτέρω φόρων δεν είναι αντίθετη με τις αρχές του ΦΠΑ και δεν οδηγεί σε διπλή φορολογία, δεδομένου ότι οι φόροι αυτοί δε λαμβάνονται υπόψη για τον υπολογισμό της φορολογητέας βάσης του πρακτορείου, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 3, αλλά αντίθετα αφαιρούνται από αυτή μαζί με την αξία των υπηρεσιών που προσφέρθηκαν στο πρακτορείο από άλλους υποκείμενους στο φόρο. Εντούτοις πρέπει να υπογραμμιστεί ότι το πρακτορείο διατηρεί το δικαίωμα της έκπτωσης των φόρων που επιβαρύνουν τα αγαθά επένδυσης και τα διαχειριστικά έξοδά του.

(σχετ. Εγκ. 10/1987)