Πρακτικός Οδηγός για Εργατικά Θέματα 2022

Λεπτομέρειες

6.2.7 Τρόπος υπολογισμού επιδόματος εορτών σε περίπτωση εργασίας Κυριακή, αργία και νύχτα

Σύμφωνα με το άρθρο 3, παρ. 2 της ΚΥΑ 19040/1981, συμμετέχει στη διαμόρφωση των μηνιαίων τακτικών αποδοχών η προσαύξηση της νομίμου και τακτικής εργασίας κατά τις Κυριακές ή αργίες και τις νυκτερινές ώρες, εφ’ όσον δίδεται στον μισθωτό σταθερά και μόνιμα σαν τακτικό αντάλλαγμα για τη παροχή εργασίας, κατά τις ανωτέρω ημέρες και ώρες, τακτικά κάθε μήνα ή κατ’ επανάληψη περιοδικά κατά ορισμένα διαστήματα του χρόνου.

Σημειωτέον ότι συμμετέχουν στον υπολογισμό του επιδόματος εορτών οι προσαυξήσεις για τακτική απασχόληση τις Κυριακές. Δεν υπολογίζεται και το ημερομίσθιο ή το 1/25 του μισθού – αμοιβή της Κυριακής που παίρνει ο μισθωτός έστω και τακτικά, όταν για την εργασία της Κυριακής δεν του χορηγείται αναπληρωματική ανάπαυση κατ’ άλλη μέρα της εβδομάδας, διότι κατά τη νομολογία το ποσό αυτό αποτελεί αποζημίωση και όχι αποδοχές. (ΑΠ 1995/84, ΑΠ 1568/99, ΔΕΝ 2013, σελ. 1485)

Κατά την εφαρμογή της ως άνω διάταξης παρουσιάστηκε πρόβλημα, καθώς δεν καθοριζόταν ρητά από τη νομοθεσία ο ακριβής τρόπος υπολογισμού της εν λόγω προσαύξησης. Έτσι, καθιερώθηκαν δύο τρόποι υπολογισμού της αναλογίας με την οποία θα προσαυξηθεί το επίδομα εορτών λόγω πρόσθετης αμοιβής Κυριακής, αργίας και νύχτας (Δ.Ε.Ν. 1986, σελ. 1128-1131).

 

Η διάκριση αφορά στον υπολογισμό της αναλογίας με βάση:

Α) Το χρόνο απασχόλησης του εργαζόμενου.

Στην περίπτωση αυτή η προσαύξηση επιβαρύνει το δώρο. Για τον υπολογισμό λαμβάνονται υπόψη οι εξής παράγοντες:

α) Χρόνος νόμιμης εργασίας

Ο χρόνος νόμιμης εργασίας είναι ο χρόνος που εργάστηκε ο μισθωτός τις Κυριακές, τις αργίες και τις νύχτεςς και μετριέται σε ημέρες και ώρες.

β) Συντελεστής προσαύξησης της αμοιβής

Ο συντελεστής προσαύξησης της αμοιβής είναι 75% για τις Κυριακές και τις αργίες και 25% για τις νύχτες.

γ) Συντελεστής αναλογίας ημερών στο Δώρο (Σ), ο οποίος προκύπτει από τη σχέση:

 

Σύμφωνα με το ανωτέρω κλάσμα, ο συντελεστής Σ ανάλογα με την περίπτωση διαμορφώνεται ως εξής:

 

Τρόπος Αμοιβής	Δώρο Πάσχα		Δώρο Χριστουγέννων
	Συντελεστής (Σ)		Συντελεστής (Σ)
Με μισθό		0,125		0,125
Με ημερομίσθιο		0,146		0,119

δ) Ημερομίσθιο (Η)

 

Συμπέρασμα:

Η προσαύξηση (Π) στα επιδόματα εορτών λόγω εργασίας τις Κυριακές, αργίες και νύχτες, δίνεται από τον τύπο:

Π = (75% x Κυριακές + 75% x Αργίες + 25% x Νύχτες) x Σ x Η

 

Παράδειγμα 1:

Εργάτης αμειβόμενος με ημερομίσθιο 30 € εργάστηκε 8 Κυριακές, 1 αργία και 10 νύχτες την περίοδο 1/1-30/4/2019.

Το Δώρο Πάσχα θα υπολογιστεί ως εξής:

Ημερομίσθια: 30 x 15 = 450 €	450,00
Προσαύξηση λόγω εργασίας Κυριακές, αργίες, νύχτες: (75% x 8 + 75% x 1 + 25% x 10) x 0,146 x 30 = 40,52 €	40,52
Αναλογία επιδόματος άδειας: (450 + 40,52) x 4,1666% = 20,44 €	20,44
Δώρο Πάσχα	510,96

 

Ή εναλλακτικά:

Στο ανωτέρω παράδειγμα οι μέρες απασχόλησης έχουν ως εξής:

Κυριακές (8×75%):	6,00
Αργίες (1×75%):	0,75
Νύχτες (10×25%):	2,50
Σύνολο (μέρες):	9,25

 

Εφόσον οι πραγματικές συνολικές μέρες εργασίας είναι 103 την περίοδο 1/1-30/4, η αναλογία των ημερών λόγω εργασίας Κυριακής κλπ. είναι:

(15/103) x 9,25 = 1,35 μέρες

Συνεπώς, για τις 1,35 μέρες το Δώρο Πάσχα θα προσαυξηθεί με το ποσό των 40,50 € (1,35×30).

Με την εφαρμογή του παραπάνω τύπου βρήκαμε παρόμοιο αποτέλεσμα (40,52 €), με διαφορά 0,02 € λόγω στρογγυλοποιήσεων.

 

Σημείωση:

Στην περίπτωση της αμοιβής με μισθό, ως ημερομίσθιο λαμβάνεται το 1/25 του μισθού. Η υπόλοιπη διαδικασία είναι ίδια.

 

Β) Το ποσό των αμοιβών της προσαύξησης επιμεριζόμενο στο εξεταζόμενο διάστημα. Στην περίπτωση αυτή η προσαύξηση επιβαρύνει το ημερομίσθιο βάσει του οποίου θα υπολογιστεί το δώρο.

Ο υπολογισμός της αναλογίας με βάση τις αμοιβές προκύπτει από τον τύπο:

 

Για απασχόληση ολόκληρο το διάστημα 1/1-30/4, ο παρονομαστής είναι 100 για τους αμειβόμενους με μισθό και 103 για τους αμειβόμενους με ημερομίσθιο.

Για απασχόληση ολόκληρο το διάστημα 1/5-31/12, ο παρονομαστής είναι 200 για τους αμειβόμενους με μισθό και 210 για τους αμειβόμενους με ημερομίσθιο.

 

Παράδειγμα 2:

Εργαζόμενος αμειβόμενος με μισθό 1.000 € έχει προσαύξηση 60 € λόγω εργασίας την Κυριακή το χρονικό διάστημα 1/1/-30/4.

Το Δώρο Πάσχα θα υπολογιστεί ως εξής:

Α. Ημερομίσθιο αρχικό (1.000/25)	40,00
Α.1 Προσαύξηση ημερομισθίου λόγω νόμιμης εργασίας Κυριακής (60/100)	0,60
Α.2 Ημερομίσθιο τελικό (40,00 + 0,60)	40,60
Β. Ημερομίσθια για υπολογισμό Δώρου (40,60 x 12,5)		507,50
Γ. Αναλογία επιδόματος άδειας: 507,50 x 4,1666%		21,15
Δώρο Πάσχα (507,50 + 21,15)		528.65

6.2.8 Τρόπος υπολογισμού επιδόματος εορτών σε περίπτωση υπερεργασίας και υπερωρίας

Σαν τακτικές αποδοχές προσδιορίζονται ενδεικτικά εκείνες που έχουν κριθεί από τη Νομολογία, όπως η αμοιβή που καταβάλλεται από τον εργοδότη στο μισθωτό για τη νόμιμη υπερωριακή εργασία, εφόσον η εργασία αυτή χωρίς να απαγορεύεται από τον νόμο, παρέχεται τακτικά.

Επίσης, η συμπληρωματική αμοιβή η οποία χορηγείται για υπερεργασία, υπολογίζεται στα επιδόματα Χριστουγέννων και Πάσχα, αν κατά τα κρίσιμα χρονικά διαστήματα η ανωτέρω υπερεργασία πραγματοποιείται τακτικά.

Σαν τακτική υπερεργασία θεωρείται όχι μόνο η συνεχής αλλά και εκείνη η οποία εμφανίζει ορισμένη συχνότητα επαναλήψεως από τη φύση της και σύμφωνα με το πρόγραμμα του εργοδότη.

Η ανωτέρω αμοιβή (υπερωρίας και υπερεργασίας) υπολογίζεται βάσει του ποσού ίσου με τον μέσο όρο των αμοιβών τούτων, τις οποίες έλαβε κάθε μισθωτός κατά τις χρονικές περιόδους του άρθρου 1 της ανωτέρω εγκυκλίου ή μέχρι λύσεως της σχέσεως εργασίας χρονικό διάστημα.

(Υ.Α.19040/1981, άρθρο 3, Παρ. 2)

 

Παράδειγμα 1:

Εργάτης που αμείβεται με ημερομίσθιο 30 € έχει λάβει πρόσθετες αμοιβές 100 € λόγω υπερεργασίας και 200 € για νόμιμη υπερωρία το χρονικό διάστημα 1/1-30/4. Επιπλέον, έχει εργαστεί 5 Κυριακές και 7 νύχτες. Το Δώρο Πάσχα θα υπολογιστεί ως εξής:

Α. Ημερομίσθιο αρχικό	30,00
Α.1 Προσαύξηση ημερομισθίου: – Λόγω υπερεργασίας: 100/103 μέρες = 0,97 € – Λόγω υπερωρίας: 200/103 μέρες = 1,94 € Σύνολο προσαύξησης: 0,97 + 1,94 = 2,91 €	2,91
Α.2 Ημερομίσθιο τελικό (30,00 + 2,91)	32,91
Β. Ημερομίσθια για υπολογισμό Δώρου (32,91 x 15)		493,65
Γ. Προσαύξηση λόγω εργασίας Κυριακές, αργίες, νύχτες: (75% x 5 + 25% x 7) x 0,146 x 30		24,09
Δ. Αναλογία επιδόματος άδειας: (493,65 + 24,09) x 4,1666%		21,57
Δώρο Πάσχα (493,65 + 24,09 + 21,57)		539,31

Παράδειγμα 2:

Λογιστής που αμείβεται με μισθό 1.000 € έχει λάβει πρόσθετες αμοιβές 200€ λόγω υπερεργασίας, 300 € για νόμιμη υπερωρία και 800 € επίδομα ισολογισμού (καταβληθέν την 5/5) για το χρονικό διάστημα 1/5-31/12/2019.

Επιπλέον, έχει εργαστεί 3 Κυριακές.

Το Δώρο Χριστουγέννων θα υπολογιστεί ως εξής:

Α. Ημερομίσθιο αρχικό (1.000/25)	40,00
Α.1 Προσαύξηση ημερομισθίου: – Λόγω υπερεργασίας: 200/200 μέρες = 1,00 € – Λόγω υπερωρίας: 300/200 μέρες = 1,50 € Σύνολο προσαύξησης: 1,00 + 1,50 = 2,50 €	2,50
Α.2 Ημερομίσθιο τελικό (40,00 + 2,50)	42,50
Β. Ημερομίσθια για υπολογισμό Δώρου (42,50 x 25)		1.062,50
Γ. Προσαύξηση λόγω εργασίας Κυριακές, αργίες, νύχτες: (75% x 3) x 0,125 x 42,50 = 11,95 €		11,95
Δ. Αναλογία επιδόματος ισολογισμού (800/8)		100,00
Ε. Αναλογία επιδόματος άδειας: (1.062,50 + 11,95 + 100,00) x 4,1666%		48,93
Δώρο Χριστουγέννων (1.062,50+11,95+100,00+48,93)		1.223,38

6.2.9 Λοιπές παροχές που θεωρούνται τακτικές αποδοχές και συμμετέχουν στον υπολογισμό του επιδόματος εορτών

Γενικά, θεωρούνται τακτικές αποδοχές και προσαυξάνουν το επίδομα εορτών:

α) Η προσαύξηση της νομίμου και τακτικής εργασίας κατά τις Κυριακές ή αργίες και τις νυκτερινές ώρες, εφόσον δίδεται στον μισθωτό σταθερά και μόνιμα σαν τακτικό αντάλλαγμα για τη παροχή εργασίας, κατά τις ανωτέρω ημέρες και ώρες, τακτικά κάθε μήνα ή κατ’ επανάληψη περιοδικά κατά ορισμένα διαστήματα του χρόνου.

β) Η αμοιβή (ωρομίσθια και προσαυξήσεις) για τακτική απασχόληση υπερεργασιακή και υπερωριακή απασχόληση.

γ) Το τακτικώς καταβαλλόμενο επίδομα ισολογισμού.

δ) Το επίδομα παραγωγής-πριμ συμμετέχει, εάν αυτό καταβάλλεται τακτικά ως συμβατικό αντάλλαγμα.

ε) Τα οδοιπορικά, εφόσον η αμοιβή δεν εξαρτάται από την πραγματοποίηση των μετακινήσεων και ο μισθωτός δεν υπόκειται σε απόδοση λογαριασμού (Α.Π.121/82, ΔΕΝ 2013 σελ. 450)

στ) Η τακτική παροχή για τη μετάβαση στον τόπο εργασίας και η καταβαλλόμενη σε όσους δεν απουσιάζουν αυθαίρετα. (Πολ. Πρωτ. Πειραιά 2085/76, ΔΕΝ 1976 σελ. 1053)

ζ) Το τακτικά καταβαλλόμενο ποσό προς αντιμετώπιση των εξόδων μισθωτού που απασχολείται σε απομακρυσμένη περιοχή. (Μ. Πρ. Αθηνών 3992/76, ΔΕΝ 2013 σελ. 450)

η) Η αποζημίωση εκτός έδρας, εφόσον καταβάλλεται τακτικά κάθε μήνα και όχι για συγκεκριμένες μόνο διανυκτερεύσεις εκτός έδρας. (ΔΕΝ 2013 σελ. 450)

θ) Κάθε τακτική παροχή χρήμα ή σε είδος, π.χ. τροφή, κατοικία κλπ. (Υ.Α.19040/1981, άρθρο 3, παρ. 2)

ι) Η ιδιωτική ασφάλιση του μισθωτού από τον εργοδότη.

(Α.Π.665/2000 ΔΕΝ 2000 σελ. 1525, Εφ. Θεσ. 426/09 ΔΕΝ 2011 σελ. 211)

 

Δε θεωρούνται τακτικές αποδοχές του εργαζόμενου οι παροχές που χορηγούνται ως μέσο εκτέλεσης ή καλύτερη διεξαγωγή της σύμβασης, ούτε οι παροχές που εξυπηρετούν τις λειτουργικές ανάγκες της επιχείρησης, έστω και αν ο μισθωτός ωφελείται από αυτές.

 

6.2.10 Τρόπος υπολογισμού επιδόματος εορτών σε περίπτωση αδικαιολόγητης απουσίας ή άδειας άνευ αποδοχών