Περιγραφή
Η δεύτερη επικαιροποιημένη και εμπλουτισμένη έκδοση της Astbooks με τίτλο «Σύγχρονη Κοστολόγηση και Ε.Λ.Π.» του Δημήτρη Κωνσταντόπουλου έχει γίνει με την προσθήκη θεμάτων που προήλθαν από παρατηρήσεις και ερωτήματα συναδέλφων λογιστών στη διάρκεια εκπαιδευτικών σεμιναρίων, με θέμα το budgeting και την κοστολόγηση.
Ειδικότερα, προστέθηκε το 5ο κεφάλαιο με αποκλειστικό αντικείμενο την κοστολόγηση και την οικονομική ανάλυση των επιχειρήσεων παροχής υπηρεσιών.
Επίσης έχουν προστεθεί γνωματεύσεις του ΣΛΟΤ (2022-2023) σχετικές με την ορθή τεκμηρίωση του κόστους στα λογιστικά βιβλία των επιχειρήσεων.
Περαιτέρω, για να γίνει κατανοητή σε βάθος η έννοια του κόστους, είναι χρήσιμοι ουκ ολίγοι ορισμοί, που είναι το αντικείμενο του πρώτου κεφαλαίου του παρόντος. Είναι, όμως, πολύ σημαντική και η εμπειρία του λογιστή–κοστολόγου, που εκτός των άλλων θα πρέπει να γνωρίζει σε βάθος τη λειτουργία της οντότητας.
Σε κάθε περίπτωση, ο βασικός σκοπός του παρόντος είναι να βοηθήσει τον λογιστή-κοστολόγο ή αναλυτή προκειμένου να ανταποκριθεί στις εξής δύο βασικές ανάγκες της «σύγχρονης κοστολόγησης»:
- Την ορθή εφαρμογή των ΕΛΠ και κατ’ επέκταση της φορολογικής νομοθεσίας για τα θέματα της κοστολόγησης και, ακόλουθα, της αποτίμησης των αποθεμάτων.
- Την παροχή των κατάλληλων στοιχείων προκειμένου να μπορεί να ληφθεί μια ορθή επιχειρηματική απόφαση.
Η εφαρμογή των ΕΛΠ σε ότι αφορά το κόστος κτήσης αλλά και την επιμέτρηση τέλους χρήσης όλων των στοιχείων του ενεργητικού είναι επιστημονικά ορθή και αποδεκτή για τη διαδικασία μιας σύγχρονης κοστολόγησης.
Όμως, υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους ο υπολογισμός του απολογιστικού κόστους παραχθέντων ή πωληθέντων σύμφωνα με τα ΕΛΠ δεν είναι αρκετός ή κατάλληλος για την λήψη αποφάσεων:
- Ο ανταγωνισμός στις ημέρες μας είναι έντονος, η τεχνολογία αναπτύσσεται ραγδαία ενώ οι αγορές διεθνοποιούνται.
- Η λογική που ίσχυε τον προηγούμενο αιώνα ότι η τιμή πώλησης ενός αγαθού βασίζεται στο απολογιστικό κόστος της προηγούμενης περιόδου πλέον ενός ικανοποιητικού περιθωρίου κέρδους δεν ισχύει σήμερα.
- Ο ανταγωνισμός διαμορφώνει διαρκώς νέες συνθήκες και τιμές στην αγορά για τα προϊόντα που συχνά δεν επιτρέπουν τη λειτουργία της οντότητας με τον παραδοσιακό τρόπο.
- Υπάρχει η ανάγκη να βρεθεί το κόστος για κάθε δραστηριότητα της οντότητας και να υπολογιστούν με βάση τα ισχύοντα στην αγορά, το ύψος των πωλήσεων ή της χρησιμότητας που είναι απαραίτητο για την κάθε δραστηριότητα ξεχωριστά ώστε να παραμένει βιώσιμη.
- Το κόστος της κάθε δραστηριότητας δεν αναγνωρίζεται κατ’ ανάγκη ως μέρος του κόστους παραγωγής από τα ΕΛΠ.
- Μέρος του κόστους πωληθέντων στην πράξη μπορεί και να προέρχεται από δαπάνες που χαρακτηρίζονται ως δαπάνες διοίκησης ή διάθεσης με βάση τα ΕΛΠ, όμως το ποσό αυτό είναι κρίσιμο να προσμετράται ως κόστος για τη λήψη μιας επιχειρηματικής απόφασης.
- Επίσης, συχνά, το κόστος παραγωγής ενός είδους σε μια συγκεκριμένη χρονική στιγμή για συγκεκριμένη παραγγελία διαφέρει από το απολογιστικό κόστος του είδους αυτού.
- Σε άλλες περιπτώσεις, προκειμένου να ανταποκριθούμε στην παραγγελία ενός πελάτη που δεν είχαμε λάβει υπόψη στον αρχικό σχεδιασμό, πρέπει να υπολογίσουμε στο κόστος αυτής της παραγγελίας και χρηματοοικονομικά έξοδα που, όμως, αυτό πιθανόν δεν είναι αποδεκτό αφού δεν εφαρμόζουμε αυτή τη λογιστική πολιτική.
Αντιλαμβάνεται κάποιος ότι αν και τα ΕΛΠ είναι σύγχρονα και εξελιγμένα, δεν είναι ικανά με μόνη την εφαρμογή τους να ικανοποιήσουν τις σύγχρονες ανάγκες μιας σύγχρονης οντότητας.
Για τους λόγους αυτούς, στο κεφάλαιο 1 αναπτύσσονται οι έννοιες της οικονομικής ανάλυσης (σταθερό και μεταβλητό κόστος, οριακό κόστος, διαφορικό κόστος πρότυπο κόστος κ.λπ.) έννοιες που είναι χρήσιμες για τη λήψη μιας επιχειρηματικής απόφασης.
Στο κεφάλαιο 2 αναλύονται τα στοιχεία του κόστους για όλες τις κατηγορίες των παραγομένων, αγαθών ή υπηρεσιών.
Στο κεφάλαιο 3 ακολουθεί αναλυτικά και με παραδείγματα η διαδικασία της κοστολόγησης με ιδιαίτερη βαρύτητα στην ορθότητα της κατανομής του κόστους, ανάμεσα στα παραγόμενα και τα αποθέματα τέλους, σύμφωνα με τα ΕΛΠ και τη φορολογική νομοθεσία.
Στο κεφάλαιο 4 έχει ως αντικείμενο τη λήψη αποφάσεων κυρίως μέσω μιας εκτενούς πρακτικής εφαρμογής μιας βιομηχανικής οντότητας που πρέπει να λάβει αποφάσεις ενόψει διαφορετικών καταστάσεων και περιστατικών, αντιμετωπίζοντας έτσι προκλήσεις, όπως αυτές που αντιμετωπίζει η πλειονότητα των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων στη χώρα μας. Μέσα από τις εφαρμογές του κεφαλαίου 4 αναφέρονται στην πράξη και συνδυαστικά όσα έχουν αναφερθεί στα τρία πρώτα κεφάλαια του ανά χείρας βιβλίου.
Τέλος, στο νέο κεφάλαιο 5, αναλύεται η κοστολόγηση της παροχής υπηρεσιών, περιλαμβάνοντας βασικές αρχές, το κόστος προσωπικού, αλλά και την κοστολόγηση – οικονομική ανάλυση δικηγορικής εταιρείας καθώς και εισαγωγή στην κοστολόγηση ξενοδοχειακών μονάδων.
Επιστημονική Ομάδα ASTbooks
ISBN: 978-618-209-061-9
Σελ. 528
Λεπτομέρειες
Παράδειγμα:
Το συνολικό κόστος ανέγερσης οικοδομής επί οικοπέδου με αντιπαροχή ανέρχεται όπως προκύπτει από το βιβλίο κοστολογίου σε 2.000.000,00 ευρώ (στην αξία αυτή δεν συμπεριλαμβάνεται η αξία του οικοπέδου). Τα κτίσματα που παραδίδονται στον οικοπεδούχο αντιστοιχούν σε 400 χιλιοστά του οικοπέδου. Το στοιχείο «Παράδοση Κτισμάτων» θα εκδοθεί με αξία:
2.000.000,00 ευρώ x 400 / 1.000 = 800.000,00 ευρώ.
Επί του ποσού των 800.000 θα υπολογιστεί ο Φ.Π.Α.
3.9.4 Υποδείγματα λογιστικού σημειώματος για τον επιμερισμό των έμμεσων (κοινών) δαπανών οικοδομής
Στο παρόν θέμα και τα υποθέματά του παρουσιάζονται «αποκωδικοποιημένες» οι διατάξεις που αναφέρθηκαν παραπάνω (θέμα 3.9.3) μαζί με τη χρήση παραδειγμάτων από την ΠΟΛ 1067/2006.
Αναφέρονται ως «ενδεικτικά υποδείγματα» για τις περιπτώσεις 1.1.α, 1.1..β, 1.1.γ, 1.2 και 1.3. Υπενθυμίζεται ότι ο σκοπός των λογιστικών σημειωμάτων σε ότι αφορά την ουσία, είναι ο επιμερισμός των κοινών δαπανών οικοδομής. Η συμμόρφωση με τις διατάξεις του ΚΒΣ, όπως ίσχυε δεν είναι πλέον υποχρεωτική. Με την ΠΟΛ 1081/2014 μεταξύ των άλλων καταργείται η υποχρέωση θεώρησης του βιβλίου κοστολογίου και των υποδειγμάτων που ακολουθούν.
3.9.4.1 Αγαθά με την ίδια τιμή κτήσης (ίδιο τιμολόγιο αγοράς) που αφορούν περισσότερες της μίας οικοδομές.
Ακολουθεί ενδεικτικό υπόδειγμα Λογιστικού Σημειώματος Αγαθών (περίπτωση 1.1.α) 12/31-8-2007:
Προσοχή!
Στο παράδειγμα, ο ΦΠΑ υπολογίζεται με συντελεστή 19%, που ίσχυε κατά την ημερομηνία έκδοσης της ΠΟΛ 1067/2006.
Από τον παραπάνω πίνακα προκύπτει ότι ο επιμερισμός μπορεί να γίνει με ακρίβεια βάση των ποσοτήτων που αναφέρονται στα παραστατικά διακίνησης.
3.9.4.2 Αγαθά με διαφορετική τιμή κτήσης που αφορούν μία οικοδομή
Ακολουθεί ενδεικτικό υπόδειγμα λογιστικού σημειώματος αγαθών (περίπτωση 1.1.β) 13/31-8-2007:
| |
Οικοδομή Α |
Οικοδομή Β |
| Δ. Αποστ. |
Είδος |
Ποσότ. |
Αξία |
ΦΠΑ |
Αξία |
ΦΠΑ |
| 50/10-8 |
Πλακάκια |
100 τμ |
*10.000,00 Ευρώ |
1.900,00 Ευρώ |
|
|
| 55/15-8 |
Πλακάκια |
200 τμ |
|
|
|
|
| 60/20-8 |
Μπαταρίες |
10 τεμ |
*2.400,00 Ευρώ |
456,00 Ευρώ |
|
|
| 62/22-8 |
Μπαταρίες |
20 τεμ |
|
|
|
|
| 65/25-8 |
Πυρότουβλα |
10 κμ |
|
|
*10.000,00 Ευρώ |
1.900,00 Ευρώ |
| 67/28-8 |
Πυρότουβλα |
15 κμ |
|
|
|
|
| ΣΥΝΟΛΟ |
12.400,00 Ευρώ |
2.356,00 Ευρώ |
10.000,00 Ευρώ |
1.900,00 Ευρώ |
Προσοχή!
Στο παράδειγμα, ο ΦΠΑ υπολογίζεται με συντελεστή 19%, που ίσχυε κατά την ημερομηνία έκδοσης της ΠΟΛ 1067/2006.
*Η αξία της συνολικής ποσότητας των 300 τ.μ., 30 τεμ. και 25 κ.μ. προσδιορίζεται με μία από τις μεθόδους που ακολουθείται πάγια.
- Στο σημείο αυτό διευκρινίζεται ότι τα αγαθά (υλικά) μπορεί να έχουν αγοραστεί με διαφορετικές τιμές και σε διαφορετικές φορολογικές χρήσεις, οπότε πρέπει να εφαρμοστεί κάποια αποδεκτή μέθοδος για την αποτίμησή τους.
- Επισημαίνεται ότι οι αποδεκτές μέθοδοι αποτίμησης με βάση τα ΕΛΠ είναι η μέθοδος F.I.F.O. και η μέθοδος του μέσου σταθμικού κόστους. Όποια μέθοδος επιλεγεί, πρέπει να ακολουθείται παγίως.
3.9.4.3 Αγαθά με διαφορετική τιμή κτήσης, που αφορούν πολλές οικοδομές
Ακολουθεί ενδεικτικό υπόδειγμα Λογιστικού Σημειώματος Αγαθών (περίπτωση 1.1.γ) 14/31-8-2007:
Προσοχή!
Στο παράδειγμα, ο ΦΠΑ υπολογίζεται με συντελεστή 19%, που ίσχυε κατά την ημερομηνία έκδοσης της ΠΟΛ 1067/2006.
*Η αξία της συνολικής ποσότητας των 35 κ.μ., (πλάκες Καρύστου) και των 400 τ.μ. (μάρμαρα) προσδιορίζεται με μία από τις μεθόδους που ακολουθείται πάγια.
Οι ποσότητες που αναγράφονται στο λογιστικό σημείωμα, προκύπτουν από τα παραστατικά διακίνησης. Τα αγαθά (υλικά) μπορεί να έχουν αγοραστεί με διαφορετικές τιμές και σε διαφορετικές φορολογικές χρήσεις. Επομένως ισχύουν όσα αναφέρθηκαν παραπάνω στο θέμα 3.9.4.2, για τον υπολογισμό της αξίας της κάθε ποσότητας αποστολής.
3.9.4.4 Επιμερισμός δαπάνης παροχής υπηρεσίας και λοιπών επιβαρύνσεων
Ακολουθεί ενδεικτικό υπόδειγμα Λογιστικού Σημειώματος Παροχής υπηρεσιών (περίπτωση 1.2) 15/31-8-2007:
Προσοχή!
Στο παράδειγμα, ο ΦΠΑ υπολογίζεται με συντελεστή 19%, που ίσχυε κατά την ημερομηνία έκδοσης της ΠΟΛ 1067/2006.
Παρατηρούμε ότι για κάθε παραστατικό (Τ.Π.Υ. ή Α.Π.Υ.) γίνεται διαφορετικός επιμερισμός. Αν με το ίδιο τιμολόγιο τιμολογούνται διαφορετικές κατηγορίες δαπάνης, είναι προφανές ότι θα γίνει διαφορετικός επιμερισμός για κάθε διαφορετική κατηγορία δαπάνης.
Ως κριτήριο επιμερισμού στο συγκεκριμένο παράδειγμα («κλειδί επιμερισμού» ή «οδηγός κόστους») χρησιμοποιείται η επιφάνεια των οικοδομών Α και Β, σε σχέση με τη συνολική επιφάνεια (Α+Β).
3.9.4.5 Επιμερισμός αποσβέσεων
Ακολουθεί ενδεικτικό υπόδειγμα Λογιστικού Σημειώματος Αποσβέσεων (περίπτωση 1.3) 24/31-12-2007:
| ΠΑΓΙΟ |
Αποσβέσεις |
Οικοδομή Α΄ 800 τμ |
Οικοδομή Β΄ 1.000 τμ |
Οικοδομή Γ΄ 1.200 τμ |
| Μηχάνημα Α |
6.000,00 Ευρώ |
1.600,00
Ευρώ |
2.000,00
Ευρώ |
2.400,00
Ευρώ |
| Μηχάνημα Β |
3.600,00 Ευρώ |
1.600,00
Ευρώ |
2.000,00
Ευρώ |
|
| Μηχάνημα Γ |
6.600,00 Ευρώ |
|
3.000,00
Ευρώ |
3.600,00Ευρώ |
| … |
… |
… |
… |
… |
| … |
… |
… |
… |
… |
| *ΣΥΝΟΛΟ |
33.200,00 Ευρώ |
10.200,00 Ευρώ |
8.000,00
Ευρώ |
15.000,00 Ευρώ |
Οι ετήσιες αποσβέσεις του κάθε μηχανήματος προκύπτουν από τις διατάξεις των ΕΛΠ και ισχύουν όσα αναφέρθηκαν παραπάνω στο θέμα 2.5.
Ως κριτήριο επιμερισμού για την κάθε οικοδομή και στο συγκεκριμένο παράδειγμα χρησιμοποιείται η επιφάνεια των οικοδομών Α και Β, σε σχέση με την συνολική επιφάνεια (Α+Β).
3.9.5 Περιεχόμενο – Υπόδειγμα «Βιβλίο κοστολογίου οικοδομών»
3.9.5.1 Περιεχόμενο «Βιβλίου κοστολογίου οικοδομών»
Σύμφωνα με την ΠΟΛ 1039/2006 για την τήρηση του «βιβλίου κοστολογίου οικοδομών» ορίζονται μεταξύ των άλλων τα ακόλουθα:
- A) Κόστος «οικοδομής» θεωρείται κάθε δαπάνη αγοράς αγαθών ή λήψης υπηρεσιών και κάθε άλλη επιβάρυνση που πραγματοποιείται για την κατασκευή και αποπεράτωση της. Κόστος «οικοδομής» θεωρείται ακόμη και η αξία του οικοπέδου ανεξάρτητα από τον τρόπο απόκτησής του, οι αποσβέσεις των πάγιων περιουσιακών στοιχείων που χρησιμοποιούνται για την ανέγερσή της καθώς και κάθε άλλη δαπάνη που πραγματοποιείται για την ανέγερση της «οικοδομής».
Β) Στο βιβλίο κοστολογίου οικοδομών ή στη μερίδα του βιβλίου που τηρείται για κάθε «οικοδομή» καταχωρούνται διακεκριμένα:
α) Το είδος, ο αύξων αριθμός και η ημερομηνία έκδοσης ή λήψης του δικαιολογητικού εγγραφής της δαπάνης καθώς και η γενική περιγραφή της δαπάνης.
Δικαιολογητικό εγγραφής της δαπάνης αποτελεί κατά περίπτωση το στοιχείο που προβλέπεται από τις διατάξεις του ΚΒΣ ή δημόσιο έγγραφο ή άλλο πρόσφορο αποδεικτικό στοιχείο.
Για τη δαπάνη που πραγματοποιείται και αφορά περισσότερες από μία «οικοδομές» και εμφανίζεται στο ίδιο φορολογικό στοιχείο του ΚΒΣ ή δημόσιο έγγραφο ή άλλο πρόσφορο αποδεικτικό στοιχείο, δικαιολογητικό εγγραφής αποτελεί αθεώρητο λογιστικό σημείωμα επιμερισμού της με μνεία του είδους και της αξίας της δαπάνης αυτής, καθώς και του είδους, του αύξοντος αριθμού και της ημερομηνίας των δικαιολογητικών που αφορούν την επιμεριζόμενη δαπάνη. Ο προσδιορισμός της αξίας όμοιων αγαθών που έχουν αποκτηθεί με διαφορετική τιμή κτήσης και χρησιμοποιούνται σε πολλές «οικοδομές» γίνεται με μία από τις μεθόδους προσδιορισμού της τιμής κτήσης των αποθεμάτων που ακολουθείται πάγια και ο επιμερισμός της γίνεται με βάση την πραγματική διάθεση των αγαθών όπως προκύπτει από τα εκδιδόμενα δελτία αποστολής του κατασκευαστή στο χώρο κάθε «οικοδομής».
Σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν παραπάνω ακολουθεί το υπόδειγμα βιβλίου «κοστολογίου οικοδομών» όπως παρατίθεται από την ΠΟΛ 1067/2006:
| Είδος
Δικαιολογητικού |
α/α
Ημερομηνία |
Περιγραφή δαπάνης |
Αξία
Δαπάνης |
Φ.Π.Α. |
Δαπάνες χωρίς Φ.Π.Α. |
| Τιμ. Πώλησης |
35 / 5-8-07 |
Υδραυλικά
(σωλήνες,
καλοριφέρ) |
10.000,00 Ευρώ |
1.900,00 Ευρώ |
|
| Τιμ. Πώλησης |
50 / 6-8-07 |
Ηλεκτρολογικά |
5.000,00 Ευρώ |
950,00 Ευρώ |
|
| Καταστάσεις
Μισθοδοσίας |
|
Μισθοδοσία Αυγούστου |
|
|
5.000,00 Ευρώ |
| Λογιστ. Σημείωμα |
12 / 31-8-07 |
|
31.500,00 Ευρώ |
5.985,00 Ευρώ |
|
| Λογιστ. Σημείωμα |
13 / 31-8-07 |
|
12.400,00 Ευρώ |
2.356,00 Ευρώ |
|
| Λογιστ. Σημείωμα |
14 / 31-8-07 |
|
7.000,00 Ευρώ |
1.330,00 Ευρώ |
|
| Λογιστ. Σημείωμα |
15 / 31-8-07 |
|
2.485,00 Ευρώ |
472,00 Ευρώ |
2.571,00 Ευρώ |
Προσοχή!
Στο παράδειγμα, ο ΦΠΑ υπολογίζεται με συντελεστή 19%, που ίσχυε κατά την ημερομηνία έκδοσης της ΠΟΛ 1067/2006.
3.9.6 Απολογιστικό κόστος – Αναστολή ΦΠΑ στους κατασκευαστές οικοδομών
Το Ειδικό Έντυπο Προϋπολογιστικού Κόστους της οικοδομής σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν παραπάνω (θέμα 3.9.1) υποβάλλεται στη ΔΟΥ από τον εργολάβο. Τα στοιχεία του καταχωρούνται στο ειδικό βιβλίο καταχώρησης που τηρείται στη ΔΟΥ.
Το Ειδικό Έντυπο Απολογιστικού Κόστους υποβάλλεται μετά την αποπεράτωση της κατασκευής της οικοδομής και την καταχώριση του συνολικού και οριστικού κόστους αυτής στο «Βιβλίο κοστολογίου οικοδομής» Το έντυπο αυτό περιλαμβάνει το απολογιστικό κόστος της οικοδομής όπως αυτό προκύπτει από το τηρούμενο βιβλίο κοστολογίου.
Με τις διατάξεις του Ν 4646/2019, δίνεται η δυνατότητα στον υποκείμενο στο φόρο κατασκευαστή οικοδομών προς πώληση να επιλέξει να βρίσκεται σε καθεστώς αναστολής του φόρου, προκειμένου η παράδοση τους να μην επιβαρύνεται με ΦΠΑ, χωρίς αντίστοιχα να υφίσταται δικαίωμα έκπτωσης του φόρου για τις πράξεις αυτές.
Με την αναστολή του ΦΠΑ στους κατασκευαστές οικοδομών, σε συνδυασμό και με λοιπά μέτρα όπως μείωση ΕΝΦΙΑ, αναστολή φόρου υπεραξίας κ.λπ. δόθηκε κίνητρο για την ανάκαμψη της αγοράς ακινήτων, λαμβάνοντας υπόψη ότι, κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης, η αγορά αυτή επλήγη ουσιαστικά με αποτέλεσμα να υπάρχουν αδιάθετα διαμερίσματα προς πώληση.
3.9.7 Λογιστική παρακολούθηση των κατασκευαστικών έργων
Η παρακολούθηση και ο υπολογισμός του κόστους των κατασκευαστικών έργων δεν διαφέρουν σε ότι αφορά την ουσία σε σχέση με τις βιομηχανικές επιχειρήσεις. Μας ενδιαφέρει να υπολογίσουμε καταρχάς το κόστος της παραγωγής και στη συνέχεια ποιο μέρος από το κόστος αυτό αφορά συγκεκριμένο έργο. Αν το έργο είναι σε εξέλιξη χρησιμοποιούμε έναν ενδιάμεσο λογαριασμό. Στη συνέχεια βεβαίως μας ενδιαφέρει αν το κόστος παραγωγής θα μεταφερθεί στο κόστος πωληθέντων ή θα παραμείνει ως απόθεμα τέλους.
Αν υποθέσουμε για παράδειγμα ότι αναφερόμαστε σε ανεγειρόμενες κατοικίες τότε έχουμε:
info@astbooks.gr
English
Ελληνικά